Afgelopen maand engageerden 8 rundveedierenartsen uit Oostenrijk zich om aan de slag te gaan met snelscan longechografie (qTUS). Dit is een betrouwbare techniek die toelaat om dieren met een longontsteking op te sporen, zelfs wanneer deze geen klinische tekenen van ziekte vertoont. Doormiddel van deze techniek kan de behandeling afgestemd worden op het individuele dier zonder in te boeten aan het welzijn van het dier.

Na enkele online theoretische lessen, zijn we met zijn allen de stal ingetrokken om de theorie om te zetten naar de praktijk. Een voordeel van deze techniek is dat het een nieuwe toepassing is voor echotoestel dat de (rundvee) dierenarts alreeds heeft in zijn auto, voornamelijk gebruikt voor drachtcontroles bij volwassen vee. Na 2 dagen scanplezier, vetrokken de dierenartsen vermoeid maar voldaan terug naar Oostenrijk, maar uit hun enthousiasme blijkt dat ze niet kunnen wachten om deze techniek nu zelf te kunnen toepassen.

Een witte Kerst kregen we dit jaar helaas niet. Toch is ook deze winterperiode de ‘kalvergriep’ terug in het land. Door het koude, winderige en vochtige weer lopen kalveren terug meer risico om een pneumonie, ofwel longontsteking, op te lopen. Het VRT-journaal liet alvast zien hoe we met longechografie onze kalveren gezond kunnen houden. Wil je weten hoe zo een longscan eruit ziet? Bekijk dan zeker het fragment via de volgende link:

https://www.vrt.be/vrtnws/nl/kijk/2022/12/29/van-koudegolf-tot-lenteweer-slecht-nieuws-voor-koeien-en-kalfjes-arvato_54189045/

 

Benieuwd naar tips om uw kalveren te beschermen tegen de koude? Neem dan zeker een kijkje op de Nieuws pagina van de PneumoNEE website: https://pneumonee.be/news/?avia-element-paging=3

Onderzoek uitgevoerd binnen het VLAIO PneumoNEE project bracht aan het licht dat maar liefst 17% van de mannelijke melkveekalveren reeds bij aankomst op vleeskalverbedrijven pneumonie heeft. Opmerkelijk is dat 90% van deze kalveren geen ziektetekenen vertoonden (subklinisch verloop). Maar de gevolgen zijn wel voelbaar in de portemonnee.

 

Een gekend gevolg van kalverpneumonie is sterfte. De ziekte is verantwoordelijk voor zo’n 30% van de sterftegevallen. Kalveren die eenmaal een longontsteking doormaken lopen naar schatting 3 tot 4 keer meer risico om te sterven dan gezonde kalveren. Dit loopt zelfs op tot 8 keer bij chronische gevallen van longontsteking.

Er zijn ook studies die aantonen dat pneumonie een negatieve impact heeft op het warm karkasgewicht en de karkaskwaliteit. Bij een kalf dat eenmalig een longontsteking doormaakt, mag je verwachten dat het karkasgewicht gemiddeld zo’n 8 kg minder zal wegen. Als een kalf meerdere longontstekingen doormaakt kan dit zelfs oplopen tot 42 kg, wat op een gemiddeld karkas van zo’n 170 kg aanzienlijk is. Niet alleen het karkasgewicht lijdt eronder, kalverpneumonie wordt ook gelinkt aan een minder goede karkaskwaliteit. Dat vertaalt zich naar onder andere 2,5 keer meer kans op een te rode kleur of 10 keer meer kans op een lagere SEUROP classificatie.

Om te vermijden dat jonge kalveren het bedrijf met een luchtweginfectie verlaten, is aan te raden om subklinische pneumonie uit te sluiten door middel van een longecho voorafgaand verkoop. Men kan ook de weerbaarheid van kalveren verhogen. Zo is in de kalversector geweten dat kalveren met een goed gewicht (bv. > 50 kg op de leeftijd van 14 dagen) en voldoende colostrumopname minder makkelijk ziek worden. Kalveren die bij aankomst al antistoffen hebben tegen het BRSV en/of het boviene coronavirus hebben ook minder kans op pneumonie. Dit pleit voor vaccinatie van de kalveren op de moederbedrijven of van de moederdieren.

Anderhalf jaar PneumoNEE: snelscan longecho boekt succes
Een goed anderhalf jaar geleden, in oktober 2020, ging het VLAIO PneumoNEE project van start met drie ambitieuze maar duidelijke doelen: de snelscan longecho toepassen op Vlaamse bedrijven, beslissingsondersteunende tools voor kalverpneumonie ontwikkelen en een effectieve communicatiecampagne voeren om iedereen meer bewust te maken van de gevolgen van pneumonie. De projectuitvoerders blikken alvast tevreden terug op deze eerste fase van PneumoNEE.

PneumoNEE kon rekenen op veel belangstelling van zowel veehouders als hun dierenartsen. De website, sociale media, online voordrachten alsook de vele workshops georganiseerd over heel Vlaanderen werden druk bezocht.

Als kers op de taart behaalden maar liefst 37 Vlaamse dierenartsen het certificaat voor snelscan longecho. Via deze dierenartsen kunnen nog meer veehouders dagelijks gebruik maken van deze techniek en zo hun kalvergezondheid en antibioticagebruik verbeteren.

Binnenkort starten we met de voorbereidingen van de tweede projectfase, want we willen nog meer veehouders en dierenartsen laten kennis maken met de snelscan longecho techniek. Interesse? Neem alvast eens een kijkje op de website. Het PneumoNEE team van UGent en DGZ zijn bereikbaar voor al jouw vragen.

 

Contact:
PneumoNEE team UGent: info@pneumonee.be.
PneumoNEE team DGZ: helpdesk@dgz.be of 078 05 05 23.

Volg de Week van Xanthe, één van de qTUS gecertificeerde dierenartsen van het PneumoNEE project, op de pagina van de Universiteit Gent faculteit diergeneeskunde.
Op dag 1 kan je zien hoe Xanthe de snelscan longecho toepast in de praktijk.

Het volledige verhaal van Xanthe vind je door hier te klikken.

 

In 2021 engageerde een kerngroep van 33 rundveedierenartsen zich om aan de slag te gaan met snelscan longechografie. Dit is een betrouwbare techniek die toelaat om dieren met een pneumonie op te sporen waardoor de behandeling niet alleen op het type ziekteverwekker kan afgestemd worden maar ook op de noden van het individuele dier. Na enkele theoretische lessen, praktische oefensessies en een geslaagd examen, staat deze kerngroep klaar om deze vernieuwende techniek verder in te zetten in de praktijk.

De opleiding snelscan echografie kadert in het PneumoNEE-project, een 4 jaar durend VLAIO-landbouw traject van DGZ en de Faculteit Diergeneeskunde van de Universiteit Gent. De gekende uitdagingen van kalverpneumonie worden in dit project tegemoet gekomen door in te zetten op een aantal cruciale factoren. In eerste instantie een verhoogde waakzaamheid bij de veehouder zelf, daarnaast een snelle maar betrouwbare diagnose van een longontsteking door middel van longechografie en uiteindelijk gefundeerde beslissingen over wat de meest geschikte behandeling is.

De allereerste lichting kerndierenartsen die de opleiding volgde, behaalde eind 2021 het certificaat snelscan longechografie. Uit hun enthousiasme blijkt dat ze niet kunnen wachten om deze techniek nu zelf te kunnen toepassen.

Van zodra het coronavirus weer wat gezelligheid toelaat, hervatten we de workshops op rundveebedrijven. Door de vaak onderschatte problematiek van longontsteking bij kalveren te bespreken en de sneltechniek met echo te demonstreren willen we ook veehouders warm maken voor deze vernieuwende aanpak.

 

Bekijk het volledige bericht en meer nieuws op de website van DGZ via : https://www.dgz.be/nieuws/eerste-lichting-dierenartsen-haalt-certificaat-snelscan-longechografie

Na het succesvol afronden van de online cursus en enkele trainingen te hebben gevolgd, namen afgelopen week de eerste kerndierenartsen de echo sonde in eigen handen om deel te nemen aan het eerste praktisch examen snelscan longecho. (natuurlijk vond deze plaats onder coronaproof omstandigheden)